Knjiga primljenih računa

Obveznik je dužan da radi pravilnog obračunavanja i plaćanja PDV, vodi evidenciju o prometu dobara i usluga na način koji omogućava kontrolu obračunavanja i plaćanja PDV u svakom poreskom periodu.

Imajući u vidu da se obračun i evidencija PDV bazira na primljenim i izdatim računima, , najjednostavniji i najpregledniji način uspostavljanja evidencije o PDV je da se u Knjizi izdatih računa ( KIR ) obezbedi evidencija o dugovnom PDV, a da se u Knjizi primljenih računa ( KPR ) obezbedi evidencija o prethodnom porezu.

Prema Pravilniku o obliku,sadržini i načinu vođenja evidencije o PDV, propisana je obaveza vođenja evidencije i za druge specifične promete za koje se podaci mogu obezbediti u KPR i KIR bez ikakvih izmena oblika tih knjiga. Radi lakše kontrole specifičnih vrsta prometa dobra i usluga za koje je propisano vođenje evidencije, predlaže se da se umesto njihovog evidentiranja u KPR i KIR za redovni promet dobra i usluga, za te specifične promete vode posebne KPR i KIR. Tu bi spadale posebno vođenje knjiga za sledeće vreste prometa: promet na teritoriju Republike Crne Gore, promet na teritoriju Autonomne pokrajine Kosovo i Metohija, za avansne uplate, za iznose unapred izvršenih uplata (avansno plaćanje ), za uzimanje i upotrebu dobara za lične potrebe osnivača, zaposlenih i drugih lica, iznosu refakcije izvršenim stranim državljanima i sl.

Knjiga primljenih računa ( KPR ), kada je u pitanju PDV ima dve osnovne funkcije a to su: da se utvrdi iznos prethodnog poreza ( iznos PDV u primljenim računima za koje se može umanjiti PDV iskazan u izdatim računima ) i da poreskom organu omogući kontrolu obračunavanja i plaćanja PDV u svakom poreskom periodu.

Pri unosu podataka u KPR mora se voditi računa o nekoliko stvari. Prvenstveno svaki obveznik mora voditi računa o tome da primljeni račun sadrži sve podatke propisane Zakonom. Ukoliko račun ne sadrži sve propisane podatke, po tom računu se ne ostvaruje pravo na odbitak prethodnog poreza, pa se PDV iskazan u takvom računu unosi u kolonu KPR u kojoj se iskazuje iznos prethodnog PDV koji se ne može odbiti.

Takođe je bitno razdvojiti primljene račune na odgovarajuće poreske periode tako da primljeni račun koji sadrži prethodni porez bude prikazan u poreskom periodu u kojem poreski obveznik ima pravo na odbitak prethodnog poreza.Ovde treba voditi računa o datumima, tako da bi PDV iskazan u primljenom računu bio prethodni porez u poreskom periodu, datum izdavanja računa i datum prijema robe moraju biti u tom poreskom periodu, a datum prijema računa mora biti raniji od dana sastavljanja i podnošenja poreske prijave.

U KPR se moraju uneti svi primljeni računi nezavisno od toga da li je izvršeno plaćanje dobavljaču, i ne samo oni primljeni računi po osnovu kojih se ostvaruje pravo na odbitak prethodnog poreza.

U KPR se unosi i avansni račun koji je primalac avansa ( dobavljač ) dužan da izda po osnovu primljenog avansa. Da bi PDV iskazan u primljenom avansnom računu bio prethodni porez u poreskom periodu, datum izdavanja avansnog računa i datum laćanja avansa moraju biti u tom poreskom periodu, a datum prijema avansnog računa mora biti raniji od dana sastavljanja i podnošenja poreske prijave.

KPR sadrži i knjižna odobrenja dobavljača kojima se vrši ispravka prethodnog PDV na osnovu ugovorenog popusta u ceni koja dovodi do sniženja poreske osnovice, zatim tu su računi primljeni od stranog lica za isporučena dobra i usluge u Republici, interni računi za dobra i usluge koja se uzimaju ili koriste za lične potrebe i drugi dokumenti i isprave po kojima obveznik ima pravo na odbitak prethodnog poreza.

Sadržina i oblik Knjige primljenih računa nisu propisani Pravilnikom o evidenciji PDV, već se njena sadržina može utvrditi na osnovu podataka propisanih Članom 2. Pravilnika o evidenciji PDV, koji se moraju obezbediti u evidenciji poreskog obveznika.

U kolonu 1 – REDNI BROJ – unosi se redni broj unosa podataka u ovu knjigu, koji počinje rednim brojem 1 a završava se rednim brojem upisa zadnjeg dana poreskog perioda. Za svaki poreski period sabiraju se podaci o iznosu prometa i PDV i zbirno unose u poresku prijavu.

U kolonu 2 – DATUM KNJIŽENJA – unosi se datum knjiženja primljenih računa od dobavljača koji se za odgovarajući poreski period moraju uneti najkasnije do roka propisanog za sastavljanje obračuna na obrascu poreske prijave.

U kolonu 3 – DATUM PRIJEMA ISPRAVE I PLAĆANJA NAKNADE POLJOPRIVREDNIKU – upisuje se datum pod kojim je primljena isprava o plaćenom porezu pri uvozu dobara i datum plaćanja naknade poljoprivredniku od 5% na vrednost kupljenih dobara i usluga od poljoprivrednika koja ima tretman prethodnog poreza.

U kolonu 4 –BROJ RAČUNA – upisuje se broj ulaznog računa dobavljača ili broj drugog dokumenta koji se priznaje kao ulazni račun.Svaki račun mora imati broj koji se unosi u ovu knjigu.

U kolonu 5 – DATUM IZDAVANJA RAČUNA – upisuje se datum pod kojim je izdat račun , a ne datum kada je račun primljen. U knjigu primljenih računa unose se svi primljeni računi čiji je datum izdavanja najkasnije do poslednjeg dana u mesecu za određeni poreski period.

U kolonu 6 – NAZIV DOBAVLJAČA – upisuje se naziv dobavljača i sedište kada se radi o dobavljaču pravnom licu ili preduzetniku. Kada se radi o fizičkom licu, obvezniku PDV tada se upisuje ime i prezime kao i prebivalište.

U kolonu 7 – PIB ili JMBG DOBAVLJAČA – upisuje se poreski identifikacioni broj dobavljača pravnog lica ili preduzetnika, ili Jedinstveni matični broj građana ukoliko je u pitanju fizičko lice koje je obveznik PDV.

U kolonu 8 – UKUPNA NAKNADA SA PDV – upisuje se ukupna naknada iz primljenog računa dobavljača sa uključenim PDV. Iznos PDV sadržan u ovoj koloni unosi se u kolonu 12, a iznos prethodnog poreza koji se može odbiti od obračunate obaveze u poreskom periodu iskazuje se u koloni 13.KPR.

U kolonu 9 – OSLOBOĐENE NABAVKE I NABAVKE OD LICA KOJI NISU OBVEZNICI PDV – upisuje se vrednost nabavki koje su oslobođene plaćanja PDV i nabavke od malih obveznika i lica koji nisu u sistemu PDV.

U kolonu 10 – NAKNADA ZA UVEZENA DOBRA NA KOJA SE NE PLAĆA PDV – iskazuje se vrednost uvezenih dobara koja su oslobođena PDV po članu 26.Zakona o PDV.

U kolonu 11 – NAKNADA BEZ PDV – iskazuje se naknada na koju je obračunat PDV koji se može odbiti kao prethodni PDV u poreskom periodu. Iznos Iz ove kolone raspoređuje se na kolone od 12 do 18.

U kolonu 12 – UKUPAN IZNOS OBRAČUNATOG PDV – iskazuje se ukupan iznos obračunatog PDV sadržan u računima i drugoj dokumentaciji za nabavljena dobra i usluge.

U kolonu 13 – IZNOS PRETHODNOG PDV KOJI SE MOŽE ODBITI – unosi se podatak o ukupnom iznosu prethodnog PDV koji je iskazan u primljenim računima i koji se može odbiti od dugovanog poreza obveznika. Za obveznike koji u celini obavljaju promet dobara i usluga sa pravom na odbitak prethodnog poreza iznos u ovoj koloni biće jednak iznosu u koloni 12. Obveznici koji vrše promet dobara i usluga sa pravom i bez prava na odbitak prethodnog poreza u ovoj koloni utvrdiće iznos srazmernog dela prethodnog poreza prema članu 30. Zakona o PDV, koji se može odbiti od dugovnog poreza za odgovarajući poreski period.

U kolonu 14 – IZNOS PRETHODNOG PDV KOJI SE NE MOŽE ODBITI – unosi se iznos prethodnog PDV iz računa dobavljača i drugih isprava koji se ne priznaju kao prethodni porez i nabavke dobar i usluga u skladu sa članom 29.Zakona o PDV i iznosa PDV koji se po utvrđivanju srazmernog poreskog odbitka ne može odbiti kao prethodni PDV

U kolonu 15 – VREDNOST UVEZENIH DOBARA NA KOJA SE PLAĆA PDV – iskazuje se iznos naknade za uvezena dobra na koja se plaća PDV. Ukoliko je u pitanju obveznik koji se bavi samo maloprodajom pa ne vrši uvoz dobara,mogu se izostaviti kolone vezane za uvoz ( kolone 15. i 16. ).

u kolonu 16 – IZNOS PDV KOJI JE PLAĆEN PRI UVOZU dobara, na osnovu podataka sa carinske isprave.

u kolonu 17 – VREDNOST PRIMLJENIH DOBARA I USLUGA OD POLJOPRIVREDNIKA – iskazuje se vrednost primljenih dobara i usluga od poljoprivrednika na koju je obračunata naknada poljoprivredniku

u kolonu 18 – IZNOS NAKNADE POLJOPRIVREDNIKU – iskazuje se iznos plaćene naknade u visini od 5% vrednosti primljenih dobara i usluga od poljoprivrednika koja je sadržana u izdatim priznanicama.

Ukoliko je u pitanju obveznik koji se bavi trgovinom na malo i koji ne otkupljuje proizvode od poljoprivrednika izostaviće kolone 17. i 18. Ovog obrasca.

Izborom opcije „Knjiga primljenih računa“ iz padajućeg menija Promene, otvara se forma Knjige primljenih računa koja nam daje prikaz svih primljenih računa vezanih za poslovanje odabrane firme.

Knjiga primljenih računa ( KPR ) se popunjava automatski kako kreiranjem ulaza robe,tako i preko opcije Rashodi ukoliko su u pitanju računi koji predstavljaju troškove.Postoji i opcija ručnog unosa.

Ručni unos stavki se vrši preko opcije Unos novog računa preko menija Knjiga primljenih računa ili preko ikonice Novi račun u okviru toolbar menija, kao i klikom na taster Insert na tastaturi. U aktivnom redu popunjavamo ona polja na koja se odnosi naš primljeni račun, s tim što moramo voditi računa da li se odbija PDV ili ne.

Nakon unosa datu promenu snimimo i rasknjižimo.

U okviru prozora Knjiga primljenih računa postoji polje Tip prometa gde možemo da izabermo knjigu u kojoj radimo, kao i da nam da prikaz svih primljenih računa.

Takođe za Knjigu primljenih računa je karakteristična opcija Rekapitulacija do koje dolazimo preko menija Prikaz, klikom na ikonicu E u toolbar meniju ili preko tastera F7.